Ο θάνατος του Κώστα Σημίτη: Ένας απολογισμός της πολιτικής του πορείας

Ο Κώστας Σημίτης, πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας και κεντρική πολιτική φυσιογνωμία της Μεταπολίτευσης, έφυγε από τη ζωή στις 5 Ιανουαρίου 2025 σε ηλικία 88 ετών. Η θητεία του σημαδεύτηκε από κρίσιμες αποφάσεις για την πορεία της χώρας, με κεντρικό άξονα την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) και την υιοθέτηση του ευρώ.

Η Ευρωζώνη και οι αμφιλεγόμενες πρακτικές

Το 2001, επί πρωθυπουργίας Σημίτη, η Ελλάδα εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ, μια εξέλιξη που προκάλεσε διεθνή θαυμασμό αλλά και έντονη αμφισβήτηση. Η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να πληροί αυστηρά δημοσιονομικά κριτήρια για την ένταξη στην ΟΝΕ, όπως ορίζονταν από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ωστόσο, μεταγενέστερες αποκαλύψεις έφεραν στο φως τη χρήση παραποιημένων στατιστικών στοιχείων και πολύπλοκων χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως συμφωνίες swap με την επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, για τη συγκάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Ο ίδιος ο Σημίτης έχει επανειλημμένα αρνηθεί ότι υπήρξε δόλος ή εξαπάτηση, επισημαίνοντας ότι οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν ήταν σύμφωνες με τους κανονισμούς της εποχής. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη περίοδος αποτελεί ακόμα αντικείμενο κριτικής και ανάλυσης, καθώς θεωρείται από πολλούς ότι έθεσε τις βάσεις για την οικονομική κρίση που ακολούθησε την επόμενη δεκαετία.

Επιτεύγματα και πολιτική κληρονομιά

Παρά τις σκιές γύρω από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, η διακυβέρνηση Σημίτη έφερε και σημαντικές αλλαγές. Στα οκτώ χρόνια που παρέμεινε πρωθυπουργός, προώθησε εκσυγχρονιστικές πολιτικές και έργα υποδομής, όπως η Αττική Οδός, η Εγνατία Οδός και το νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», που ενίσχυσαν την ανάπτυξη και τη διεθνή εικόνα της χώρας.

Ο Σημίτης υπήρξε επίσης υπέρμαχος της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της σύγκλισης της Ελλάδας με τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης. Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, αν και επισκιάστηκε από υπερβάσεις κόστους, αποτέλεσε ένα ακόμα σημαντικό επίτευγμα που ανέδειξε τη χώρα στο παγκόσμιο προσκήνιο.

Προκλήσεις και κριτική

Η πολιτική λιτότητας που εφαρμόστηκε για την ένταξη στην ΟΝΕ και η αποτυχία στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος προκάλεσαν κοινωνικές αντιδράσεις και κριτική. Επίσης, σκάνδαλα διαφθοράς που αποκαλύφθηκαν αργότερα, όπως αυτά που σχετίζονται με προμήθειες εξοπλιστικών προγραμμάτων, έπληξαν την αξιοπιστία της κυβέρνησής του.

Παρόλα αυτά, ο Κώστας Σημίτης παραμένει μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της μεταπολεμικής Ελλάδας. Το όραμά του για έναν εκσυγχρονισμό και τη θέση της Ελλάδας στον πυρήνα της Ευρώπης άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην πολιτική και οικονομική ιστορία της χώρας.

Η πολιτική του κληρονομιά είναι αντικείμενο διχασμού, με υποστηρικτές να τονίζουν τις μεταρρυθμίσεις και τα έργα υποδομής, ενώ οι επικριτές εστιάζουν στις σκιώδεις πρακτικές και τα προβλήματα που προέκυψαν από την ένταξη στην Ευρωζώνη.

Η πολιτική σταδιοδρομία του Κώστα Σημίτη, αν και αμφιλεγόμενη, παραμένει αναμφισβήτητα καθοριστική για την πορεία της Ελλάδας τις τελευταίες δεκαετίες.